| |
Lastikler, araç ile yol arasındaki tek temas noktasını oluştururlar.
Sürüş koşulları ne olursa olsun, zemine temas eden alanın yüz ölçümü nispeten küçüktür ve aracın güvenliği bu kısıtlı alana bağlıdır. Bu yüzden, lastiklerin düzenli olarak bakımını yapmak ve zamanı geldiğinde uygun lastiklerle değiştirmek gereklidir.
Orijinal donanımda takılı olan lastiklerin ebatları otomobil ve lastik üreticileri tarafından, aracın kullanımına ilişkin tüm özellikler göz önünde tutularak belirlenmiştir. Lastik ebadına, tipine, yük ve hız sembolüne yönelik yapılacak her türlü değişiklik ancak bir profesyonele danışıldıktan sonra gerçekleştirilmelidir. Üretici, üçüncü kişiler tarafından yapılacak bu tür değişikliklerden, lastik kendi markasını taşısa bile hiçbir şekilde sorumlu değildir.
Lastiklerin Sökülüp Takılması
Bu işlemler, gerekli araç-gerece ve eğitime sahip, profesyonel bir kişi tarafından yapılmalıdır. Lastiğin kötü takılması bir kazaya yol açabileceği gibi, lastiğin veya jantın zarar görmesine de neden olabilir.
Hava Basıncı
Lastik şişirilirken uyulması gereken hava basınç değeri, aracın sürüş güvenliğini sağlayan en önemli unsurdur. Otomobillerde lastik hava basınçları araç üreticisi tarafından tavsiye edilir. Hava basınç tavsiyeleri aracın benzin kapağında, kapı kenarında ya da araç kullanım kılavuzunda bulunur. Düşük hava basıncı lastiği oluşturan maddelerin aşırı ısınmasına yol açar. Otomobil veya lastik üreticisinin tavsiye ettiği hava basıncının altında bir basınçla şişirilen lastiklerin kullanılması lastiklerin yapısının bozulmasına yol açabilir. Bu yapı bozukluğu ne yazık ki onarılamaz hasarlar doğurur ve lastiklerde ani hava boşalmasına yol açabilir.
Lastiğin düşük bir hava basıncı ile şişirilmesinin doğuracağı sonuçlar hemen görülmeyebilir. Hatta lastiğin hava basıncı doğru düzeye çıkarıldıktan sonra bile ortaya çıkabilir.
İki haftada bir lastiklerin ve stepnenin hava basınçları kontrol edilmelidir. Bu kontroller, lastikler ''soğukken'' yapılmalıdır, çünkü kullanım sırasında ısınmayla birlikte lastiklerin hava basıncı da artar.
Lastiklerin havasını kesinlikle ''sıcakken'' indirmeyiniz.
Soğuk lastik hava basınçları mutlaka otomobil üreticisinin ya da lastik imalatçısının araç için tavsiye ettiği değerlere uymalıdır ( karavan bağlama gibi özel kullanım şartlarına ayrıca dikkat ediniz ).
Hava basınç tablolarımıza bakınız.
Sızdırmaz bir supap kapağı kusursuz bir sızdırmazlığın sağlanması ve supabın içinin korunması için kesinlikle gereklidir.
Lastiklerin Yük ve Hız Kapasiteleri
Lastiklerin çoğunun üzerlerinde yük ( rakam ) ve hız endeksi ( harf ) gibi kullanıma ilişkin birtakım göstergeler bulunur.
"M+S" kış lastikleri için hız kapasitesi aracın orijinal donanımında bulunan lastiklerin hız kapasitesinden düşük olabilir, bu durumda sürüş hızı sonradan takılan lastiklerin hız kapasitesine göre ayarlanmalıdır.
Çivili lastiklerin kullanımı yerel yasalara bağlıdır.
 
Lastiklerin Bakımı
Bir aracın lastikleri düzenli olarak aşağıdaki hususlara özen gösterilerek kontrol edilmelidir.
Aşırı bir eskime, bölgesel aşınmalar ve yabancı maddeler (çakıl, çivi, vb.) olup olmadığını görmek için lastik sırtı dikkatle incelenmelidir,
kesikleri, yarıkları, darbe sonucu (çukur, kaldırım, vb.) oluşabilecek aşınmaları ve aşırı şekil bozulmalarını saptamak için lastik yanakları özenle kontrol edilmelidir.
Sürüş sırasında karşılaşılabilecek titremeler, sağa ya da sola doğru ani çekmeler gibi anormalliklerin nedenleri de hiç zaman kaybetmeden araştırılmalıdır. Lastiğin hava basıncının düşmesi durumunda, mutlaka olabildiğince çabuk aracı durdurunuz; çünkü düşük hava basınçlı lastikle yola devam etmek lastiği oluşturan maddelerin bozulmasına yol açar. Lastiği çıkartıp hava basıncının neden düştüğünü bulmaya çalışınız.
Her tür anormallik bir profesyonele bildirilmelidir. Söz konusu profesyonel gerekli incelemeleri yaptıktan sonra bir onarım gerekip gerekmediğine ve onarımın mümkün olup olmadığına karar verecektir. Onarımlar, yapacağı işin tüm sorumluluğunu üzerine alabilecek bir uzman tarafından yapılmalıdır.
Bir tubeless (iç lastiksiz) lastiğe herhangi bir müdahalede bulunmadan önce, herhangi bir bozulma olmadığından emin olmak için iç kısmının incelenmesi tavsiye edilir.
Lastiklerin Değiştirilmesi
Lastiklerin diş derinliği düzenli olarak kontrol edilmelidir. Tüm lastiklerin üzerinde aşınma sınırını gösteren birer referans işareti bulunur. Diş derinliği az olan lastiklerde, ıslak zeminde kayma riski artar.
İki lastik değiştirilmesi halinde, en iyi yol tutuşu elde etmek için yeni veya az aşınmış lastiklerin her zaman arka aksa takılması gerekmektedir.
Eğer kullanılmış lastik takılıyorsa mutlaka bir uzmanın görüşüne başvurulmalıdır.
Güvenlik nedenlerinden ötürü ''iç lastikli'' yeni bir lastik takıldığında yeni bir iç lastik, '' iç lastiksiz'' yeni bir lastik takıldığında ise yeni bir supap takılması tavsiye
edilmektedir.
İç lastiksiz jantlar mutlaka iç lastiksiz lastiklerle kullanılmalıdır.
Çoklu Kullanım
Özel durumlar ve istisnai olarak stepnenin kullanılması haricinde aynı aks üzerindeki lastikler aynı tip ve ebatta olmalıdırlar. Kimi ülkelerde ön aksa radyal lastikler takılmış ise arka aksa çapraz katlı lastik takılması tavsiye edilmez hatta yasaklanmıştır.
 
Lastiğin Janta Takılması
Genel olarak lastiği ''DOT'' yazısı ( topuğun yakınındadır ) aracın dışa bakan tarafına gelecek şekilde takmanızı tavsiye ederiz. Aşağıda belirtilen lastikler bu kuralın dışında kalırlar .
-zorunlu bir sürüş yönü belirtilen lastikler,
-beyaz yanaklı lastikler,
-koruma bantlı lastikler.
-Bir tubeless ( iç lastiksiz ) lastik yalnızca tubeless janta sahip araçlarda iç lastiksiz olarak kullanılmalıdır.
-Kesinlikle bir ''tubeless'' lastiği, ''tubeless'' jant üzerine iç lastikli takmayınız.
-Eğer iç lastikli takmak zorunda kalırsanız, iç lastikle dış lastik arasında sıkışan havanın dışarı çıkmasını kolaylaştırmak için şişirme işlemini ağır ağır gerçekleştiriniz ( 30 ila 60 arasındaki seriler ve TRX ile TDX Iastikleri için Michelin iç lastik üretmemektedir; bu yüzden söz konusu lastikler kesinlikle iç lastikli kullanılmamalıdır ).
-''İç lastikli kullanım için üretilmiş'' jant üzerine takılacak bir tubeless ( iç lastiksiz ) lastik ( 80 ve 70 serileri ) mutIaka iç lastikli takılmalıdır.
-''iç lastiksiz'' ya da ''iç lastikli'' jant üzerine takılacak ''iç lastikli'' bir lastik mutlaka iç lastiğiyle birlikte takılmalıdır.
-Michelin marka yeni bir iç lastiği mutlaka yeni bir lastiğin içine takınız ( Kamyonet lastiklerinde SDC jant üzerine yeni bir kolon takınız ).
-''Tubeless''( iç lastiksiz ) , lastikleri takarken janta uygun supapları kullanınız. Her lastik değişiminde yeni bir supap ( ya da metal supaplarda yeni bir conta ) takınız.
-Otomobil lastiklerini taktıktan sonra, topukların yerine oturmasını sağlamak için önce 50 psi basınçta şişiriniz daha sonra kullanım basıncına getiriniz.
Lastiklerin Ömrünü Etkileyen Başlıca Etkenler
Lastiklerin ömrü, sözü edilenlerin dışında başka etkenler sebebiyle de kısalabilir. Bu etkenler .
-Hız ve sürüş tarzı : Aşırı virajlı yollar, ani hızlanmalar, sık frenlemeler lastiklerin ömrünü önemli ölçüde kısaltabilecek unsurlardır ( bir lastik saatte 120 km hızda saatte 70 km hıza oranla 2 kat daha hızlı aşınır ).
-çevre sıcaklığı : Lastiklerin eskimesi ve aşınması, göz ardı edilmeyecek ölçüde sıcaklığa da bağlıdır.
-Aşırı yük : %20 daha fazla yük lastiğin ömrünü %30 düşürür.
-Düşük hava basıncı : %20' lik düşük hava basıncı, lastiğin ömrünü ortalama %30 kısaltır.
-Şoklar : Kaldırım kenarları, kasislerden hızlı geçiş, taşlar veya engeller lastiğin arızalanmasına neden olabilir ve sonuçları hemen görülmeyebilir.
-Çift Lastik kullanımında Iastikler arasındaki hava basıncı farkı lastiklerin düzensiz aşınmasına neden olur.
 
HAVA BASINCI
Lastik Performansından en iyi şekilde yararlanmanız ve güvenliğiniz için lastiklerinizin ve stepnenizin basıncını doğru koşullarda kontrol ediniz . lastikler düzenli olarak basınç kaybederler.
Lastikler 2 haftada bir soğuk iken, yani otomobilin durmasından en az bir saat sonra veya yola çıktıktan sonra düşük hızda en fazla 2-3 kilometre yol yaptıktan sonra kontrol edilmelidir.
Seyir halinde lastik hava basıncı artar : Hiçbir zaman yoldan gelen bir lastiğin hava basıncını düşürmeyiniz. Basıncın uygun olması için soğukta tavsiye edilenden en az 4 psi fazla olması gerektiğini unutmayınız.
FAZLA ŞİŞİRME
Eğer yüksek hızla uzun bir seyahat yapacaksanız veya otomobiliniz oldukça yüklü ise, genel olarak lastiklerinizin basıncını artırmanız tavsiye edilir. Dikkat: Otomobilin dengede olması için gerekli ön-arka lastik basınç farklılığına mutlaka uyulması gerekir. Bu amaçla, tüm otomobil ve lastik servislerinde bulunan hava basınç tablolarına bakınız, uzman yetkili servislere danışınız.
AZ ŞİŞİRME
Hava basıncı yetersiz olduğunda, lastiğin yanakları düzensiz çalışır. Bu ise karkasın aşırı derecede yorulması, ısınması ve yıpranma ile sonuçlanır. Bu durumda lastik, derhal veya belirli bir süre içerisinde tahrip olmasına neden olabilecek onarılmaz zararlara maruz kalır. Basınç kaybı (lastiğin inmesi) halinde mutlaka bir uzmana başvurmak gerekir; söz konusu uzman bu sorunun nedenini araştıracak ve yapılacak muhtemel onarım hakkında karar verecektir.
SUPAP KAPAĞI
İlk bakışta bir ayrıntı gibi görünse de, supap kapağı sızdırmazlık açısından son derece önemlidir. Bu nedenle, lastiğinizin basınç kontrolünü yaptıktan sonra, kapağı temizleyerek yerine takmayı unutmayınız. |
|
